در سال ۱۴۰۰ اندازه کل بازار تجارت الکترونیکی رسمی کشور ۱۲۳۰ همت (هزار میلیارد تومان) بوده است. بررسی مرکز از چند روش و ترکیب آنها مانند بررسی تراکنشهای بانکی درگاهها، سرشماری از صفحات فروش اینستاگرام و نیز از طریق تحلیل اقتصاد کلان نشان میدهد که مجموع تراکنش مالی در فضای شبکههای اجتماعی در سال ۱۴۰۰، عددی بین ۲۵ تا حداکثر ۳۵ همت بوده است؛ یعنی روزانه بین ۶۸ تا ۹۵ میلیارد تومان. نکته مهم اینکه این گردش در حدود سه درصد کل اندازه اقتصادی تجارت الکترونیکی کشور است.
اما از سوی دیگر باید در نظر داشت که تعداد این کسب و کارها در حدود ۳۰۰ هزار برآورد میشود و عدد اشتغال آن بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر تخمین زده میشود. البته این تعداد اشتغال به معنی اشتغال تمام وقت نیست و از اکثر این صفحات به عنوان شغل مکمل یا درگاه ارائه مکمل استفاده میشده است. این را هم باید بدانیم که عمده کسب و کارهای مستقر در شبکههای اجتماعی جزو کسب و کارهای خرد به حساب میآیند و از این جهت تعداد افراد دخیل در این کسب و کارها به نسبت تعداد کسب و کارها تعداد نسبتاً زیادی است که آن هم به خاطر کوچک بودن عمده این کسب و کارهای اینستاگرامی بوده است.
برای اولینبار در کشور 28 نوع حمایت برای رونق کسب و کارهای اینترنتی در آییننامه حمایت از توسعه سکوها و کسب و کارهای اقتصاد دیجیتال دیده شده است.این آیین نامه مصوب کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال دولت است.حمایت از کسب و کار دیجیتال به عنوان یکی از محورهای مورد تاکید دولت سیزدهم از ابتدای کار دولت در دستور کار بود اما پس از رخدادهای اخیر و مسدود شدن دو پلتفرم خارجی، این حمایت ها شدت گرفت.اکنون «طرح حمایت از کسبوکارهای اقتصاد دیجیتال کشور» آماده شده که مجلس و دولت در تهیه این آیین نامه مشارکت کرده اند.
با طرح حمایت از کسبوکارهای اقتصاد دیجیتال کشور، اجرای بسته حمایتی دولت از کسبوکارهای اقتصاد دیجیتال کشور آغاز شد و مسوولان امیدوارند که با اجرای این بسته، مسیر توسعه اقتصاد دیجیتال کشور هموار شود.آن طور که از جزییات آییننامه «طرح حمایت از کسبوکارهای اقتصاد دیجیتال کشور» مشخص است، این آییننامه ۱۴ ماده و ۲۸ نوع حمایت ویژه دارد.در این آیین نامه هم برای پلتفرمها یا سکوها و هم برای کسب کارها حمایت های مخصوص پیشبینی شده است.
در این آیین نامه برای جلوگیری از ایجاد انحصار و قدرت گرفتن پلتفرم خاصی در کشور هم چاره اندیشی شده و قرار شده هر پلتفرم بومی که از شرایط لازم برخوردار باشد از حمایتهای دولت برخوردار شود. البته هنوز ضوابط این حمایت ها اعلام نشده است.
حالا در بسته حمایتی دولت، یک امتیاز ویژه برای کسبوکارها و افرادی که در پلتفرم داخلی فعالیت میکنند، در نظر گرفته شدهاست و آنها تا دو سال از پرداخت مالیات، معاف شدهاند.در این آیین نامه مربوط به این بسته حمایتی، بندهای ۱۷، ۱۸ و ۱۹ به حمایتهای مالیاتی اختصاص دارد.
مطابق ماده یک قانون مالیاتهای مستقیم، هر شخصی که به هر نحو به کسب درآمد در ایران و یا کسب درآمد از منابعی در ایران مشغول است، مشمول پرداخت مالیات است. از سویی در سالهای اخیر با گسترش کسب و کارها در فضای مجازی و رسانههای اجتماعی کاربر محور (مانند اینستاگرام)، شیوههای جدیدی از درآمدزایی بر پایه بازاریابی و تبلیغات، گسترش یافته است. در همین راستا در اسفند ماه سال ۱۳۹۹ نمایندگان با الحاق یک بند به تبصره ۶ ماده بودجه ۱۴۰۰، با الزام پرداخت مالیات از سوی اینفلوئنسرها موافقت کردند.
سازمان مالیاتی نیز در دستورالعمل مالیات اینفلوئنسرها، درآمدهای کسب شده فعالان مجازی از محل تبلیغات را مشمول مالیات اعلام نمود. بر این اساس کلیه اینفلوئنسرهایی که دارای دو شرط زیر باشند، مشمول پرداخت مالیات بر درآمد هستند: اولا بیش از ۵۰۰ هزار نفر دنبال کننده داشته باشند؛ ثانیا از محل تبلیغات به کسب درآمد مشغول باشند.